16. 07. 2013
Korupcija i dalje predstavlja problem u regionu, pokazuju istraživanja
Beograd, 16.07.2013. (SETimes) - Mnogi građani regiona smatraju da korupcija predstavlja značajan problem, uprkos poboljšanjima koja je zabilježilo nekoliko zemalja u nedavnom globalnom istraživanju berlinske organizacije za ljudska prava Transparency International.
Istaknuti napori vlada da se obračunaju s korupcijom imaju pozitivnog uticaja, utvrđeno je u tom istraživanju, u kom se izvještava i o pomiješanim rezultatima u nekim oblastima, poput Srbije, gdje ljudi kažu da ima manje korupcije, iako ih je više prijavilo da su plaćali veći mito.
Predstavnici ogranka organizacije Transparency International za Srbiju kažu da ti rezultati predstavljaju odraz nade za promjene.
"Građani nemaju uvijek potpuno skladne i ostvarive ideje, ili zagovaraju kontradiktorna mišljenja. Ti rezultati dodatno su potpireni činjenicom da vlasti aktivno promovišlu borbu protiv korupcije, pa otuda građanstvo stiče utisak da se čini više u tom polju," izjavio je za SETimes šef organizacije Transparency Srbija Vladimir Goati.
Istraživanje pokazuje da čak 55 posto stanovništva smatra da se nivo korupcije u zadnje dvije godine smanjio, dok je postotak građana koji su davali mito tokom prošle godine povećan na 26 posto. Percepcija o korumpiranosti u određenim institucijama također je veća.
"Najčešći razlog za podmićivanje, prema odgovorima građana, jest taj da ono služi kao sredstvo za ubrzavanje stvari, dok u 28 posto slučajeva predstavlja poklon iz zahvalnosti," izjavio je Goati.
"Neke procjene govore da imamo najmanje 600.000 slučajeva korupcije godišnje, od čega se prijavljuje manje od jedan posto. Cifra prijavljenih slučajeva trebala bi porasti," dodao je on.
Ipak, neki građani uspijevaju se oduprijeti tom izazovu.
"U žurbi, ja sam pretrčao preko ulice podalje od pješačkog prelaza. Saobraćajni policajac me je vidio i zaustavio me. Otvoreno mi je rekao da mu, umjesto da plaćam kaznu od 50 eura, mogu dati 20 eura i da će sve biti zaboravljeno," kaže za SETimes Nenad Jelić, 37-godišnji kamerman jedne beogradske televizije. "Odbio sam i rekao mu da mi napiše kaznu. Zlo mi je od toga što se sve rješava mitom. Platit ću kaznu."
U Bosni i Hercegovini (BiH), 65 posto ispitanih izjavilo je kako vjeruje da se u zadnje dvije godine obim korupcije povećao, a dodatnih 27 posto reklo je da je obim korupcije nepromijenjen.
Nekih 28 posto ispitanika u BiH izjavilo je da daje mito kako bi dobilo javne usluge, a najčešće se navode zdravstvene službe i policija. Većina tih ispitanika, 41 posto, izjavila je da mito daju da bi ubrzali proces dobivanja usluga, 30 posto dalo je novac iz zahvalnosti, 18 posto zato što tu uslugu nisu mogli drugačije dobiti, a 11 posto da bi dobili jeftiniju uslugu.
"BiH može očekivati različite stavove građana i veću spremnost za angažman u borbi protiv korupcije onda kad bude svjedočila odlučnom sudskom gonjenju za korupciju na svim nivoima, počev od političke korupcije za koju su građani shvatili da je najproblematičnija," kaže se u saopštenju organizacije Transparency International BiH.
Unaprjeđenja u Makedoniji mogla bi proisteći iz načina kako pravni sistem pristupa slučajevima mita, kaže Vanja Mihajlova, bivša članica Komisije za prevenciju korupcije.
"Ovaj izvještaj pokazuje da je stopa korupcije u Makedoniji u padu," izjavila je ona za SETimes. "Mislim da je to zbog činjenice da se ljudi plaše da prijavljuju korupciju, jer je po zakonu onaj koji daje mito saučesnik u krivičnom djelu i rijetko priznaje da ga je počinio."
Polovina ispitanih u Hrvatskoj, 51 posto, kaže da je korupcija tokom zadnje dvije godine otprilike na istom nivou, dok ih 21 posto kaže da je ona u porastu. Građani smatraju za najkorumpiranije političke stranke, pravosuđe i javne službe, kaže se u istraživanju.
Zorislav Antun Petrović, član odbora organizacije Transparency International Hrvatska, kaže da je najvažniji indikator tog istraživanja svijest građana o štetnim posljedicama korupcije.
"Istraživanje ne donosi egzaktne podatke, tako da ne možemo ocijeniti je li korupcija doista porasla ili opala. Radi se o dojmu građana koje smo ispitivali," rekao je Petrović SETimes. " Međutim, dokazano je da građani korupciju smatraju izuzetno štetnom, a napore vlade nedovoljnima. To važi i na globalnom nivou i za Hrvatsku."
Zakonodavne i druge mjere poduzete u vezi s pristupanjem Hrvatske EU odigrale su veliku ulogu u borbi protiv korupcije, izjavio je također Petrović.
"Suzbijanje korupcije mnogo je jasnije krenulo nakon potpisivanja Pakta o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju s EU 2003. godine. Od tada, pa do nedavnog pristupanja Hrvatske Evropskoj uniji, zemlja je usvojila niz zakona kojima je drastično smanjen prostor za korupciju," izjavio je Petrović. "Zemlja je osnovala Kancelariju za borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala (USKOK) i policijski USKOK, institucije koje su sad nosioci borbe protiv korupcije."
Prema istraživanju, 38 posto građana u Turskoj smatra da je korupcija u sektoru javnih službi u zadnje dvije godine u porastu, a 21 posto ispitanika izjavilo je da su tokom 2012. platili mito u svrhu dobijanja boljih ili bržih usluga.
Značajna većina građana u Turskoj, njih 94 posto, izrazilo je želju da doprinesu zaustavljanju korupcije u svojoj zemlji.
Na političke stranke u Turskoj gleda se s najviše sumnje, utvrđeno je u tom istraživanju, a nakon njih slijede novinski mediji i parlamentarci. Sektor odbrane smatra se najmanje korumpiranom institucijom.
Oya Ozarslan, predsjedavajuća istanbulskog udruženja Transparency, lokalnog ogranka organizacije Transparency International, izjavila je da turska javnost postala svjesna bliske povezanosti između medijskih korporacija i političara. Državni mediji daju vidljivost vladinim politikama, dok je nezavisnost privatnih medijskih korporacija ometena kompleksnim odnosima s vladom vezanim za kapital, kaže ona.
"S druge strane, Turska nema nikakav zakon za regulaciju finansiranja političkih stranaka i mi ne znamo koliki su njihovi prihodi i izdaci, posebno u vrijeme izbora," kaže Ozarslanova za SETimes. "Pored toga, imunitet parlamentaraca, koji pokriva i njihovu koruptivnu aktivnost, kao i duboka tajnost u vezi prijavljivanja imovine od strane političara, podriva povjerenje građana."
pošalji komentar
-
Nema komentara.
